Makineler sıfırdan entegre emniyetle nasıl tasarlanır?
20 Mayıs 2025, Salı, Sürdürülebilir Üretim tarihinde yayınlandı
Tüm modern üretim veya paketleme hatlarının en önemli unsurlarından biri emniyettir. Emniyet sistemleri çalışanları koruyup arızaların değerli ürünlere ve ekipmanlara zarar vermesini önler. İyi bir emniyet sistemi, bir sorun yaşandığında olası kazaları önlemek için hattı durdurur ve bu aynı zamanda hattın hızlıca yeniden çalıştırılmasına olanak tanır.
Eskiden gerek tek tek makineler gerekse üretim hattının tamamı için emniyet genellikle sonradan akla gelen bir eklemeydi. Her bir ekipman belirli bir görevi yerine getirmek üzere tasarlanıyor ve emniyet önlemleri çoğunlukla sonradan, ayrı bir sistem olarak ekleniyordu. Üretim hatları için de aynısı geçerliydi.
Entegre emniyetin avantajları
Günümüzde hem tek tek makineler hem de üretim hattı için emniyet en başından itibaren tasarımın bir parçasıdır. Bu entegre emniyet, bir makinenin çalışmasının tüm boyutlarının hesaba katılmasını ve kontrol sistemi tarafından kullanılan veriler halinde yakalanmasını sağlar.
Entegre emniyetle tasarlanmış makineler maksimum emniyet ve güvenlik sağlar. Bir sorun meydana gelirse sorunu değerlendirmek ve tekrar sorun oluşmasını engellemek için gereken tüm verileri sağlarlar. Bir üretim hattının durması halinde bu veriler olmadan sorunu tanımlamanın hızlı bir yolu yoktur ve sorunu tespit etmek hem zaman kaybı hem de üretim açısından masraflı olabilir.
Entegre makinelerden oluşan bir üretim hattında böyle bir sorun yaşanmaz. Hattaki her komponent ve etkinlik, kontrol yazılımı tarafından gerçek zamanlı olarak yakından izlenir. OMRON Sysmac, tüm akıllı, entegre ve interaktif öğeleri bir araya getiren kontrol sistemlerine örnek olarak verilebilir. Bu sayede sorunun giderilebilmesi için eyleme geçilebilmesi amacıyla tüm gerçek veya potansiyel sorunlar erken bir aşamada tespit edilebilir.
Örneğin gerçekleştirilebilecek bir eylem, izole bir sorun varsa operasyonun tamamen durmaması için geçici bir çözüm olarak üretimde değişiklik yapmaktır. Hattın durdurulması gerekse bile sistem, makinenin veya hattın tamamen veya acil bir şekilde durdurulması yerine bekleme konumunda kalıp kalamayacağına karar verebilir. Bu da kontrolörün veya operatörün olup bitenleri takip edebilmesi ve bir operasyonel kesinti sırasında bile optimum performansı koruyabilmesi için ihtiyaç duyduğu verilerin akmaya devam edebileceği anlamına gelir.
Bu yaklaşım, bakım personeli için de daha emniyetli ve verimlidir. Daha hattın yanına gitmeden sorun hakkında eksiksiz bilgi edinebilmeleri sayesinde, sorunu gidermek için gerekli hazırlıkları yapabilirler. Hangi aletlerin gerekebileceğini ve alınması gereken emniyet önlemlerini bilirler. Ayrıca, bakım sırasında bir sorun ortaya çıkması halinde hattın emniyet fonksiyonları bakım personelini korumaya devam eder.
Entegre olan ve olmayan emniyet
Entegre olmayan bir sistemde, hareket basit bir programlanabilir lojik kontrolörü tarafından izlenip yürütülürken, operasyonu ayrı bir açma/kapama emniyet rölesi korur. Doğru bakım planlaması için operatörler, olayların ve işlemlerin güvenilir ve doğru bir şekilde kaydını tutmalıdır. Eski sistemlerde bu yalnızca el yazısıyla tutulan bir günlükten ibaret olduğu için bilgilere dijital olarak erişilemez. Bu, emniyetli bir çalışma deneyimi ve kestirimci bakım planlaması için makine durumunu izleme konusunda yetersiz bir yöntemdir.
Entegre bir sistem çok daha gelişmiştir: Tüm sinyaller ve girişler, bağımsız emniyet rölelerinin yerini gelişmiş lojiğin aldığı akıllı bir kontrolörde birleştirilir. Bu sayede de manuel veri kayıtlarından kaynaklanan belirsizlikler ortadan kalkar.
Entegre bir sistemde, tüm bilgiler otomatik bir biçimde yerel olarak kaydedilir ve bunlara online olarak da erişilebilir. Bakım işleminin ne zaman yapılacağını bilmek, parçaların arıza olasılığını azaltmada kritik bir faktördür ve hem üretimi hem de operatörün güvenliğini doğrudan etkileyebilir. Her olayın (ör. bir kapı her açılıp kapandığında) dijital olarak kaydedilmesi sayesinde iki hata arasındaki ortalama süre gibi istatistikler kontrol edilebilir ve önleyici bakım planlaması yapılabilir.
Emniyet hizmetlerinin önemi
İster ekipman inşa ediyor ister üretim hatları kullanıyor olun, ekipmanınızın ve/veya hattınızın emniyetli olduğundan ve yerel ya da uluslararası mevzuata uyduğundan emin olmanız gerekir. İşte bu nedenle OMRON, emniyet danışmanlığı sağlayan çeşitli hizmetler geliştirmiştir. Öncelikli amacımız, bir yandan üretim hatlarında hiç kaza yaşanmamasını sağlarken bir yandan da üretimi iyileştirmek, emniyeti artırmak ve hattı daha esnek hale getirmektir.
Bu hizmetler genellikle ekipmanın tanısal doğrulamasını sağlayan ve iyileşme elde edilebilecek alanları vurgulayan bir koruma değerlendirmesiyle başlar. Küçük iyileştirmeler genellikle üreticinin kendi teknisyenleri tarafından uygulanabilse de daha geniş kapsamlı iyileştirmeler özel bir çözümün tasarlanıp uygulanmasını ve yeni özellikler konusunda uzmanlar tarafından ilave eğitim verilmesini gerektirebilir.
Ayrıca, koruma unsurlarına ilişkin doğrulama ve değerlendirme işlemlerinin gerçekleştirilmesi, makinelerin ve sistemlerin bölgede geçerli ekipman mevzuatına uymasını sağlayabilir. Biz veya başka bir tedarikçi tarafından sağlanmasından bağımsız olarak emniyet hizmetleri, üretim hattınızın ilgili tüm emniyet gerekliliklerini ve düzenlemelerini karşılamasını sağlayarak üretim hedeflerinizi tutturmaya odaklanmanıza imkan tanır.
Yapay zeka ve entegre emniyet
Yapay zeka, emniyet sistemlerine nasıl katkıda bulunabilir? Yapay zeka teknolojileri kestirimci bakım veya anormallik algılama gibi fonksiyonları destekleyerek operatörlerin sorunları kritik hale gelmeden önce öngörerek harekete geçmesine yardımcı olur. Bununla birlikte, Fonksiyonel Emniyet söz konusu olduğunda yapay zekanın emniyetle ilgili kontrol sistemlerine doğrudan entegre edilmesi hala zorlu bir konudur. Fonksiyonel Emniyet için sistemlerin öngörülebilir şekilde davranması ve hata olasılığı konusundaki katı kriterleri karşılaması gerektiğinden, ana emniyet fonksiyonları hala onaylı, belirleyici lojik ile yönetilmelidir. Bu nedenle, emniyet alanında yapay zekanın rolü şimdilik destekleyici fonksiyonlarla sınırlı olmalı, ana emniyet lojiğiyse kendini kanıtlamış ve sertifikalandırılabilen teknolojilerin kapsamında kalmalıdır.Sonuç: Geleceğin temelini emniyetle atma
En baştan emniyeti tasarımın bir parçası haline getirmek, insanları koruyup makinelerin güvenilir bir şekilde çalışmasını sağlamanın en etkili yoludur. Entegre bir yaklaşım, mühendislere sorunlara hızla tepki vermeleri ve üretimi takip etmeleri için ihtiyaç duydukları verileri, tanıları ve kontrolü sunar. Yapay zeka, sorunları daha önce tespit ederek bu süreci destekleyebilse de ana emniyet tedbirleri açısından kendini kanıtlamış, öngörülebilir teknolojilere bağlı kalınmalıdır. Emniyet ve performans en başından itibaren paralel ilerlediğinde sonuçta oluşan sistem hem mevzuata uygun hem de uzun ömürlü olur.OMRON'un Emniyet Ürünlerini ve Hizmetlerini Keşfedin
OMRON, konsept aşamasından devreye almaya kadar entegre emniyeti desteklemek için çeşitli emniyet komponentleri, kontrolörler ve uzmanlık sağlamaktadır.
OMRON Emniyetli Ürün Portföyü
OMRON Emniyet Hizmetleri
OMRON Emniyet Sanal Deneyimi
How to design integrated safety
